Cà phê có 03 loại cơ bản: Cà phê chè (Arabica), cà phê vối(Robusta) và cà phê mít(Cherry). Mỗi loại có hương vị đặc trưng cũng như điều kiện sinh trưởng khác nhau.
Arabica: Cây cà phê arabica ưa sống ở vùng núi cao. Người ta thường trồng nó ở độ cao từ 1000-1500m . Cây có tán lớn, màu xanh đậm, lá hình oval. Cây cà phê trưởng thành có thể cao từ 4–6 m, nếu để mọc hoang dã có thể cao đến 15 m. Quả hình bầu dục, mỗi quả chứa hai hạt cà phê. Cà phê Arabica có 2 loại: moka và catimo. Hình dáng hạt dẹp dài, khe hạt cong “hình dấu ngã”, hạt chưa rang có màu xanh ngọc khi rang rồi ngã màu nâu hơi vàng. Hương cà phê Arabica rất thơm, có vị chua, sau khi uống đọng lại cảm giác ngọt ở cổ họng. Hàm lượng cafein trong hạt Arabica khoảng 1-2 %, thấp hơn Robusta. Hiện nay, Arabica được trồng nhiều nhất là Brazil. Ở Việt Nam, Arabica phân bố chủ yếu Đà Lạt, Quảng Trị, Sơn La, Nghệ An…nhưng được đánh giá cao nhất vẫn là Arabica trồng ở Cầu Đất, Núi Min Lâm Đồng.
Robusta: Cây cà phê Robusta có dạng cây gỗ hoặc cây bụi, chiều cao của cây trưởng thành có thể lên tới 10m. Cà phê Robusta ưa sống ở vùng nhiệt đới, độ cao thích hợp để trồng cây là dưới 1000 m. Nhiệt độ ưa thích của cây khoảng 24-29oC , lượng mưa khoảng trên 1.000 mm. Cây cà phê Robusta cần nhiều ánh sáng mặt trời hơn so với cây cà phê chè. Hạt cà phê Robusta nhỏ và bầu hơn so với Arabica. Hương thơm hạt Robusta nồng nàn theo gout của đa số người Việt sử dụng, vị đắng hơi chát. Hàm lượng cafein của Robusta khoảng 2-4%, cao hơn nhiều so với Arabica. Robusta tập trung ở vùng Đak Lak, Gia Lại, Kon Tum, Long Khánh, Bình Phước, Lâm Đồng…Trong đó Robusta ở Buôn Hồ thuộc tinht Đak Lak được đánh giá có hương vị đậm đà, thể chất(body) rất dày dù hạt không được đẹp hơn so với Robusta các vùng khác.
Hình dạng hạt Robusta và Arabica
Culi: Trên những cây Arabica hay Robusta có những trái cà phê bị đột biến chỉ cho 1 hạt thay vì 02 hạt bên trong trái như thông thường người ta gọi đó là hạt Culi. Hạt Culi tròn, có hương vị rất thơm, vị đắng hơn rất nhiều, có thể chất(body) rất dày. Hàm lượng cafein hạt Culi cũng cao hơn hẳn Robusta. Chính vì thế đây là gout dành cho những ai thích uống cà phê”nặng đô”.
Hạt Culi, dạng hình tròn
Cherry: Cây cà phê Cherry cao 2m -5m. Thân, lá và quả đều to, khác biệt hẳn Robusra. Do lá to, xanh đậm nhìn xa như cây mít nên gọi là cà phê mít. Cây chịu hạn tốt, ít cần nước tưới nên thường trồng quảng canh. Tuy nhiên do năng suất kém, có vị chua nên không được ưa chuộng và phát triển diện tích.
Hạt cà phê Cherry
Nguồn: Tổng hợp